Actueel

Met veel trots maken wij bekend dat onze nieuwe afdeling VitalTissue in oktober 2023 gaat starten. Stichting ETB-BISLIFE heeft samen met haar partners Hogeschool Utrecht en TNO (Gezond Leven en Werken) een subsidie van 1,5 miljoen euro van ZonMw ontvangen om VitalTissue in te richten; een nieuwe infrastructuur waarmee vitaal menselijk restweefsel beschikbaar en bruikbaar wordt gemaakt voor gezondheidsonderzoek in Nederland. Op deze manier kunnen onderzoekers restweefsel dat anders na een operatie wordt weggegooid, gebruiken voor hun experimenten. Daarmee draagt VitalTissue bij aan resultaten die beter vertaalbaar zijn naar de mens en aan de transitie naar proefdiervrije innovaties.

Restweefsel is lichaamsmateriaal dat beschikbaar komt bij een operatie, bijvoorbeeld wanneer een tumor wordt verwijderd. Meestal wordt dan ook een deel gezond weefsel weggesneden, om het risico op achterblijvend tumorweefsel te verminderen. Indien dit restweefsel vers wordt bewaard (bijvoorbeeld gekoeld in een medium), blijven op korte termijn veel biologische eigenschappen behouden en is het daarmee bijzonder goed geschikt voor (bio)medisch onderzoek, waar anders misschien proefdieren voor gebruikt zouden worden.

Onderzoekers die vitale restweefsels willen gebruiken voor hun experimenten kunnen een aanvraag indienen bij VitalTissue, dat daarna op zoek gaat naar ziekenhuizen waar dit restweefsel beschikbaar komt. In die ziekenhuizen zal een patiënt door diens behandelaar worden geïnformeerd over de mogelijkheid van het “doneren” van dit restweefsel en kan - met toestemming van de patiënt - het restweefsel na een operatie beschikbaar worden gesteld voor (bio)medisch onderzoek. Om de vitaliteit van het restweefsel zo goed mogelijk te bewaren, dient een snel en veilig transport van ziekenhuis naar laboratorium te worden georganiseerd.

ETB-BISLIFE heeft veel ervaring met het verkrijgen van restweefsel dat geschikt is voor transplantatie (onder meer heupkopweefsel). Tevens onderhoudt ETB-BISLIFE nauwe contacten met de operatieafdelingen van ziekenhuizen en werkt zij al lang samen met een snelle en betrouwbare logistieke partner. Daarmee is ETB-BISLIFE dé aangewezen partij om ook de voorziening van vitale restweefsels ten behoeve van (bio)medisch onderzoek te gaan organiseren. Op een termijn van drie tot vijf jaar wil VitalTissue op eigen benen staan en als een zelfstandig en duurzaam georganiseerde afdeling binnen ETB-BISLIFE de voorziening van restweefsel voor onderzoek naar ziekte en gezondheid van mensen verzorgen. Onze onafhankelijkheid en het feit dat ETB-BISLIFE opereert zonder winstoogmerk, is essentieel om het vertrouwen te winnen van patiënten, artsen, ziekenhuizen en onderzoekers.

Frank Beneker, directeur van ETB-BISLIFE: “Met VitalTissue voegt ETB-BISLIFE een nieuwe dienstverlening toe aan haar organisatie. Onze ervaring in de logistiek van donorweefsel kan nu ook ingezet worden ten behoeve van onderzoeksweefsel. Het is een prachtig initiatief waar we trots op zijn en waarmee we hopen bij te dragen aan de transitie naar proefdiervrije innovatie binnen Nederland. Met deze subsidie kan ETB-BISLIFE, samen met alle betrokkenen, VitalTissue echt in de praktijk brengen! ”

ETB-BISLIFE zal VitalTissue gaan implementeren samen met de oorspronkelijke intiatiefnemers Hogeschool Utrecht, TNO en Logiqol. Zij hadden in een eerder stadium al aangetoond dat hiervoor draagvlak bestaat bij alle stakeholders en dat belangstelling bestaat voor gebruik van vitaal restweefsel bij onderzoekslaboratoria. Eerder dit jaar ontving de Projectgroep daarvoor de ZonMW Parel.

Video 

Proefdiervrij en beter vertaalbaar naar de mens

In Nederland (en wereldwijd) worden nog veel proefdieren gebruikt voor onderzoek naar effectieve en veilige medicijnen, voedingsmiddelen en chemische stoffen (bijvoorbeeld voor gebruik in huishoudelijke producten). Ook voor onderzoek naar de oorzaken van bepaalde ziektes, zoals astma of kanker is dit het geval. Dit komt mede, doordat momenteel maar beperkt of geen proefdiervrije onderzoeksmethoden voorhanden zijn. Initiatiefneemster Cyrille Krul: “Als gezondheidsonderzoeker wil je het liefst experimenten uitvoeren die zoveel mogelijk lijken op de situatie van de mens. Onze verwachting is dat onderzoek met vers humaan weefsel beter te vertalen is naar de mens, waarmee je bijvoorbeeld sneller tot nieuwe behandelingen kunt komen." VitalTissue draagt op deze manier bij aan de transitie naar proefdiervrij onderzoek.

Financiering en haalbaarheid

Dit project is een vervolg op de haalbaarheidsstudie die mede door ZonMw werd gefinancierd vanuit het programma Meer Kennis met Minder Dieren. In die studie is gekeken naar de technische, logistieke, ethische en economische haalbaarheid van dit initiatief. De voornaamste aanbeveling uit de haalbaarheidsstudie was om in Nederland een onafhankelijke en transparante infrastructuur in te richten voor het verkrijgen en verstrekken van humaan restweefsel ten behoeve van gezondheidsonderzoek. De komende jaren financiert ZonMw samen met de ministeries van Landbouw Visserij en Voedselkwaliteit, Volksgezondheid Welzijn en Sport, Onderwijs Cultuur en Wetenschap, Stichting Proefdiervrij en ETB-BISLIFE deze nieuwe infrastructuur VitalTissue. Daarnaast zullen onderzoekers een onkostenvergoeding moeten gaan betalen voor de restweefsels die zij gebruiken.

Meer informatie

VitalTissue 

ZonMw Proefdiervrije Innovaties